Portretschilder Max Himpe (1920-1975)

‘Gewoon dingen doen die je eenvoudig fijn vindt, als niet NU, wanneer dan?

Binnen enkele jaren begrijpen wij niet dat onze tijd al geweest is. Voorbij de dromen, weg de kracht.

Het NU was een keer, maar het is voorbijgegaan, omdat men altijd – ja waarop? – gewacht heeft.’

Max Himpe 1960

Op 8 september 2020 komen in Austerlitz Max Himpes’ familieleden en vrienden bijeen. Reden: het vieren van de 100ste geboortedag van deze Duits-Nederlandse kunstenaar. Uit eerbetoon brengen velen een portret mee van zijn hand. Zo ontstaat er die dag een pop-up tentoonstelling van zijn werk en wisselen gasten herinneringen met elkaar uit aan deze kleurrijke figuur. Om enkele van hen te citeren: ‘He had a twinkle in his eyes’ en ‘Hij bracht licht in de sombere jaren ‘50’.

‘Jonge Hamburger portretschilder’

De in Berlijn geboren en in Hamburg getogen Max Himpe is de zoon van Oskar en Wilhelmina Himpe-Van Marken. De familie van zijn vader heeft haar wortels in Silezië en die van zijn moeder in Nederland(s-Indië). Zo brengt Max in zijn jeugd niet alleen vakanties door in Silezië, maar ook in Nederland bij tante Annie, de oudste zuster van zijn moeder, die getrouwd is met dr. James W.Th. Lichtenbelt, geneesheer-directeur van de Emmakliniek in Utrecht.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog volgt de jonge Max kunstopleidingen aan academies in Hamburg, Weimar, Berlijn en München. Aanvankelijk werkt hij vanaf najaar 1945 als kunstenaar en illustrator van kranten tot hij zich vanaf 1948 specialiseert in de portretschilderkunst. Al gauw maakt hij naam als ‘jonge Hamburger portretschilder’ van bekende Duitse acteurs, hogere ambtsbekleders en wetenschappers om rond 1950 zijn vleugels uit te slaan naar Engeland, Nederland en Frankrijk. In 1952 wordt hij al door dagblad Die Zeit een ‘ongewoon begaafd kunstenaar’ genoemd die een ‘belangrijke toekomst wacht’.

‘Portretschilder van de high society’

In het naoorlogse Nederland verleent zijn familie Lichtenbelt Max niet alleen opdrachten binnen het eigen gezin. Oom James beveelt zijn schilderkunst ook warm aan binnen zijn (medische) kringen, zoals bij prof. dr. J.F. Nuboer, hoogleraar heelkunde aan het Academisch ziekenhuis in Utrecht, die zich meermalen door Himpe laat portretteren. Toch dankt Max nieuwe opdrachten niet alleen aan dit netwerk, maar ook aan zijn charmante stijl van contact leggen. Zo overrompelt hij in 1951 de beroemde Tsjechische dirigent Rafael Kubelík in een café in Hilversum en verleidt hem te poseren. Het portret krijgt dankzij bemiddeling van de familie Lichtenbelt een prominente plek toebedeeld in het Concertgebouw van Amsterdam.

Internationaal maakt Himpe begin jaren zestig naam als ‘portretschilder van de high society’ met een opdracht van prinses Armgard die met haar hondjes poseert in Huis Warmelo te Diepenheim. Zij schenkt het portret aan haar zoon prins Bernard voor zijn 50^ste verjaardag. In Duitsland heeft Himpe inmiddels de Pruisische kroonprins en prinses op het schilderdoek vastgelegd.

‘Onbezongen genie’

Jacqueline Quarles van Ufford, een nakomelinge van enkele geportretteerden, vraagt zich in de aanloop van Max Himpes’ 100ste geboortedag af wat er van de kunstenaar is geworden die in de jaren vijftig zoveel familieleden van haar overgrootouders De Beaufort heeft vereeuwigd. Haar moeder herinnert zich dat Max ergens in de jaren zestig een ongeluk kreeg met een gasfles in zijn camper, maar of hij dit heeft overleefd? Uit het krantenarchief blijkt het ‘onbezongen genie Max Himpe’ in 1975 aan de gevolgen van dit ongeluk te zijn overleden.

Geïntrigeerd door deze geschiedenis, die zich deels voor haar geboorte heeft afgespeeld, komt Jacqueline nabestaanden op het spoor van het echtpaar Lichtenbelt-Van Marken dat bevriend was met de overgrootouders van Jacqueline. Gesprekken met hen leiden uiteindelijk tot de herdenking aan de meester ter gelegenheid van zijn 100ste geboortedag. Deze pop-up expositie van zijn werk vindt plaats in het Beauforthuis te Austerlitz, in de omgeving waar Himpe regelmatig heeft gewerkt.

Max Himpe 100 jaar

Tussen de indringende en vaak kleurrijke portretten die de gasten meebrengen deelt Jacqueline haar bevindingen over de levensloop van de schilder, zijn kunstzinnige ontwikkeling, de tragische wending van zijn lot en het voortbestaan van zijn oeuvre in publieke en privévertrekken. Boven alles brengt zij op deze dag met familieleden en vrienden een eerbetoon aan de plek die de portretschilder Max Himpe achterlaat in hun collectieve herinnering.

Jacqueline Quarles van Ufford

Amstelveen, 1 September 2020

Bronnen

Hannoversche Allgemeine, 3 oktober 1950

Radiogids, 16 september 1951

Haarlemse Courant, 29 januari 1952

Die Zeit, 1952

Max Himpe, viertalige portretcatalogus 1958

Der Spiegel, 26 juli 1961

Lexicon Nederlandse beeldende kunstenaars, 1750-1950, 4 dln., Den Haag 1969-1970: dl. 1, p. 484, P.A. Scheen,

De Telegraaf, 9 februari1975

Max Himpe, portretcatalogus 2008, L. Patchen-Himpe,

Neue Rump, Lexikon der bildenden Künstler Hamburgs, etc, ergänzt und überarbeitet von Maike Bruhns 2013

Verdere informatie

Stamboom van de familie Himpe